سندروم پلیکا: درد زانویی که اغلب نادیده گرفته می‌شود!

سندروم پلیکا: درد زانویی که اغلب نادیده گرفته می‌شود

سندروم پلیکا، یک اختلال زانو است که در آن چین‌های بافتی داخل مفصل زانو ملتهب یا تحریک می‌شوند. این چین‌های بافتی که پلیکا نام دارند، معمولاً نقشی در حرکت مفصل ندارند اما در برخی افراد، به دلایل مختلفی ممکن است ملتهب شده و باعث ایجاد درد شوند. این عارضه اغلب در ورزشکاران، به خصوص کسانی که فعالیت‌های پرشی یا چرخشی انجام می‌دهند، دیده می‌شود.

پلیکا چیست؟

پلیکا در واقع چین‌های بافتی هستند که در مفصل زانو وجود دارند. این چین‌ها از غشای سینوویال (بافتی که مایع مفصلی را تولید می‌کند) تشکیل شده‌اند و معمولاً در قسمت داخلی زانو قرار دارند. در شرایط طبیعی، پلیکا‌ها مشکلی ایجاد نمی‌کنند و نقشی در حرکت زانو ندارند. اما در برخی افراد، به دلایل مختلفی ممکن است ملتهب شده و باعث ایجاد درد و محدودیت حرکتی شوند.

دلایل ایجاد سندروم پلیکا

علت دقیق سندروم پلیکا هنوز به طور کامل شناخته نشده است، اما برخی از عوامل زیر می‌توانند در بروز آن نقش داشته باشند:

• اختلال در تراز زانو: اگر کاسه زانو به درستی در شیار جلوی استخوان ران قرار نگیرد، فشار بیشتری به پلیکا وارد شده و احتمال التهاب آن افزایش می‌یابد. این اختلال تراز می‌تواند ناشی از تفاوت طول پاها، چرخش پاها یا ضعف عضلات اطراف زانو باشد.
• استفاده بیش از حد از زانو: فعالیت‌های ورزشی تکراری و پر فشار مانند دویدن، پریدن، اسکوات و دوچرخه‌سواری می‌توانند به تدریج پلیکا را ملتهب کنند.
• ضربه مستقیم به زانو: ضربه مستقیم به زانو می‌تواند باعث آسیب به پلیکا و تسریع روند التهاب آن شود.
• ضعف عضلات اطراف زانو: ضعف عضلات چهارسر ران، همسترینگ و عضلات داخلی ران می‌تواند باعث بی ثباتی کاسه زانو و افزایش فشار روی پلیکا شود.
• آرتروز زانو: آرتروز زانو می‌تواند باعث ایجاد تغییراتی در ساختار مفصل شود که در نتیجه آن، پلیکا تحریک شود.
• آناتومی غیر طبیعی زانو: برخی افراد به دلیل تفاوت‌های آناتومیکی در ساختار زانو، بیشتر در معرض ابتلا به سندروم پلیکا هستند.
• التهاب مزمن: التهاب مزمن در مفصل زانو، به هر دلیلی، می‌تواند باعث تحریک پلیکا شود.

انواع پلیکا

پلیکا‌ها در مکان‌های مختلفی از مفصل زانو می‌توانند ایجاد شوند. شایع‌ترین انواع پلیکا عبارتند از:

• پلیکای داخلی: این نوع پلیکا در قسمت داخلی زانو قرار دارد و شایع‌ترین نوع پلیکای ملتهب است.
• پلیکای خارجی: این نوع پلیکا در قسمت خارجی زانو قرار دارد و کمتر از پلیکای داخلی ایجاد مشکل می‌کند.
• پلیکای میانی: این نوع پلیکا در قسمت میانی زانو قرار دارد و کمتر از دو نوع دیگر شایع است.

علائم سندروم پلیکا

شایع‌ترین علامت سندروم پلیکا، درد در قسمت داخلی یا خارجی جلوی زانو است. این درد ممکن است با فعالیت بدنی تشدید شده و با استراحت بهبود یابد. سایر علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• تورم زانو: به ویژه پس از فعالیت بدنی
• سفتی زانو: به خصوص در صبح یا پس از استراحت طولانی
• احساس ساییدگی یا ترک خوردن در هنگام حرکت زانو
• قفل کردن زانو
• احساس ناپایداری در زانو
• درد هنگام زانو زدن یا بلند شدن از صندلی
• صدا دادن زانو هنگام حرکت

تشخیص سندروم پلیکا

برای تشخیص سندروم پلیکا، پزشک ابتدا شرح حال کاملی از علائم شما خواهد گرفت و سپس معاینه فیزیکی انجام می‌دهد. در طول معاینه، پزشک زانوی شما را حرکت داده و به دنبال نقاط حساس به درد خواهد بود. همچنین، پزشک ممکن است با فشار دادن روی نقاط خاصی از زانو، سعی کند پلیکای ملتهب را لمس کند.

علاوه بر معاینه فیزیکی، ممکن است آزمایش‌های تصویربرداری مانند رادیوگرافی، ام آر آی یا سونوگرافی نیز تجویز شود تا وضعیت پلیکا و سایر ساختارهای زانو به طور دقیق بررسی شود.

درمان سندروم پلیکا

درمان سندروم پلیکا به شدت بیماری و عوامل موثر بر آن بستگی دارد. در مراحل اولیه بیماری، درمان‌های غیر جراحی مانند موارد زیر می‌توانند موثر باشند:

• استراحت: اجتناب از فعالیت‌هایی که باعث تشدید درد می‌شوند.
• یخ درمانی: استفاده از یخ برای کاهش التهاب و درد.
• داروهای ضد درد و ضد التهاب: برای کاهش درد و التهاب.
• فیزیوتراپی: تمرینات تقویتی و کششی برای تقویت عضلات اطراف زانو و بهبود عملکرد آن.
• بریس زانو: برای حمایت از زانو و کاهش فشار روی پلیکا.
• تزریقات: تزریق کورتیزون یا هیالورونیک اسید برای کاهش التهاب و درد.

در صورتی که درمان‌های غیر جراحی موثر نباشند، ممکن است به جراحی نیاز باشد. جراحی ممکن شامل برداشتن یا اصلاح پلیکا باشد.

در موترد خیلی پیشرفته این بیماری که منجر به آسیب به مفصل زانو میشود ممکن است جراحی تعویض مفصل زانو توصیه گردد.

پیشگیری از سندروم پلیکا

با رعایت نکات زیر می‌توانید خطر ابتلا به سندروم پلیکا را کاهش دهید:

• تقویت عضلات اطراف زانو: انجام تمرینات تقویتی برای عضلات چهارسر ران، همسترینگ و عضلات داخلی ران می‌تواند به ثبات زانو کمک کند.
• گرم کردن قبل از ورزش: گرم کردن قبل از انجام فعالیت‌های ورزشی، از آسیب به عضلات و مفاصل جلوگیری می‌کند.
• استفاده از کفش مناسب: استفاده از کفش‌های مناسب و با کیفیت می‌تواند از فشار وارد شده به زانو بکاهد.
• کنترل وزن: حفظ وزن سالم، فشار روی مفاصل را کاهش می‌دهد.
• توجه به تکنیک صحیح ورزش: انجام حرکات ورزشی با تکنیک صحیح، از آسیب به زانو جلوگیری می‌کند.