تشخیص و درمان

دیسک کمر و زایمان طبیعی: علل، علائم و راه درمان

بارداری و زایمان، تجربه‌ای شگفت‌انگیز اما چالش‌برانگیز برای زنان است. در این دوران، بدن دستخوش تغییرات فیزیکی و هورمونی متعددی می‌شود که می‌تواند بر سلامت کلی، به خصوص کمر، تأثیر بگذارد. یکی از عوارض شایع در این دوران، دیسک کمر است که می‌تواند زایمان طبیعی را تحت الشعاع قرار دهد.

در این مقاله، به بررسی رابطه دیسک کمر و زایمان طبیعی، علل و علائم این عارضه و راه‌های پیشگیری و درمان آن می‌پردازیم.

👈همچنین بخوانید؛

- بدن درد یا کوفتگی بدن، بررسی علل و درمان

- آیا شکستن قولنج برای سلامت مفاصل مضر است؟

دیسک کمر و زایمان طبیعی،

دیسک کمر چیست؟

دیسک‌های بین مهره‌ای، ساختارهای غضروفی هستند که بین مهره‌های ستون فقرات قرار دارند و به عنوان بالشتک عمل می‌کنند. این دیسک‌ها از یک هسته ژل‌مانند و یک لایه فیبری بیرونی تشکیل شده‌اند. با گذشت زمان، دیسک‌ها ممکن است دچار فرسایش، پارگی یا بیرون‌زدگی شوند که به آن فتق دیسک یا دیسک کمر گفته می‌شود.

علل دیسک کمر در بارداری

افزایش وزن: در دوران بارداری، رحم به تدریج بزرگ می‌شود و وزن اضافی به ستون فقرات، به خصوص کمر، فشار وارد می‌کند. این فشار می‌تواند منجر به فرسایش دیسک‌ها و افزایش خطر فتق دیسک شود.

تغییرات هورمونی: هورمون‌های بارداری، مانند پروژسترون، باعث شل شدن رباط‌ها و مفاصل در سراسر بدن می‌شوند. این شل شدن می‌تواند به ناپایداری ستون فقرات و افزایش خطر آسیب به دیسک‌ها منجر شود.

حركات مکرر: برخی از حرکات مکرر، مانند بلند کردن اجسام سنگین یا خم شدن مکرر، می‌توانند فشار بیشتری به کمر وارد کنند و خطر فتق دیسک را افزایش دهند.

سابقه دیسک کمر: زنانی که سابقه فتق دیسک دارند، در دوران بارداری بیشتر در معرض خطر ابتلا به این عارضه مجدد هستند.

علائم دیسک کمر در بارداری

علائم دیسک کمر در بارداری می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

  • درد کمر: این درد معمولاً در قسمت پایین کمر احساس می‌شود و ممکن است به باسن، پاها یا حتی کشاله ران نیز سرایت کند.
  • بی‌حسی یا سوزن سوزن شدن: این علائم ممکن است در پاها، به خصوص در امتداد مسیر سیاتیک، احساس شوند.
  • ضعف عضلانی: ضعف در پاها ممکن است راه رفتن یا بالا رفتن از پله‌ها را دشوار کند.
  • درد تیرانداز: درد ناگهانی و تیز که از کمر به سمت پاها تیر می‌کشد.

دیسک کمر و زایمان طبیعی

زایمان طبیعی می‌تواند فشار زیادی به کمر وارد کند، به خصوص در مراحل پایانی زایمان. این فشار می‌تواند علائم دیسک کمر را تشدید کند و حتی منجر به آسیب بیشتر به دیسک‌ها شود.

در برخی موارد، ممکن است پزشک زایمان به دلیل وجود دیسک کمر، سزارین را به عنوان روش زایمان توصیه کند. این تصمیم بر اساس شدت علائم دیسک کمر، سابقه پزشکی و سایر عوامل گرفته می‌شود.

پیشگیری از دیسک کمر در بارداری

برای پیشگیری از دیسک کمر در بارداری، می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:

  • حفظ وزن ایده‌آل: افزایش وزن متناسب با دوران بارداری به کاهش فشار بر ستون فقرات کمک می‌کند.
  • انجام ورزش‌های تقویتی: ورزش‌های تقویتی عضلات کمر و شکم می‌توانند به تقویت ستون فقرات و کاهش خطر فتق دیسک کمک کنند.
  • حفظ وضعیت بدنی مناسب: هنگام ایستادن، نشستن و راه رفتن، وضعیت بدنی خود را صاف نگه دارید.
  • از بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید: اگر مجبور به بلند کردن اجسام سنگین هستید، از خم کردن کمر خودداری کنید و از زانوهای خود خم شوید.
  • استفاده از کمربند بارداری: کمربند بارداری می‌تواند به حمایت از کمر و کاهش فشار بر ستون فقرات کمک کند.
  • استراحت کافی: خستگی می‌تواند علائم دیسک کمر را تشدید کند.

درمان دیسک کمر در بارداری

درمان دیسک کمر در بارداری به شدت علائم و وضعیت سلامتی شما بستگی دارد.

درمان‌های غیر دارویی

  • فیزیوتراپی: فیزیوتراپی با استفاده از تکنیک‌های مختلف مانند ماساژ، الکتروتراپی و تمرینات ورزشی تخصصی می‌تواند به کاهش درد، بهبود انعطاف‌پذیری و تقویت عضلات کمر کمک کند.
  • طب سوزنی: طب سوزنی با تحریک نقاط خاص روی بدن می‌تواند به تسکین درد و بهبود جریان خون در ناحیه کمر کمک کند.
  • استخر درمانی: شنا و تمرینات داخل آب می‌تواند به کاهش فشار روی ستون فقرات و تسکین درد کمک کند.
  • گرما درمانی و سرما درمانی: استفاده از کمپرس گرم یا سرد بر روی کمر می‌تواند به تسکین درد و التهاب کمک کند.

درمان‌های دارویی

در برخی موارد، پزشک ممکن است داروهایی مانند مسکن‌های بدون نسخه، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) یا شل‌کننده‌های عضلانی را برای کنترل درد تجویز کند.

جراحی

جراحی به عنوان آخرین راه حل برای درمان دیسک کمر در نظر گرفته می‌شود و معمولاً در دوران بارداری توصیه نمی‌شود. با این حال، در موارد بسیار شدید که علائم دیسک کمر به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی مادر باردار تأثیر می‌گذارد و با سایر روش‌های درمانی بهبود نمی‌یابد، ممکن است جراحی در نظر گرفته شود.

زایمان طبیعی بعد از دیسک کمر

اگر دیسک کمر شما خفیف است و علائم قابل کنترل هستند، ممکن است بتوانید زایمان طبیعی داشته باشید. با این حال، بسیار مهم است که در مورد وضعیت خود با پزشک متخصص زنان و زایمان و جراح ستون فقرات خود صحبت کنید. آنها می‌توانند یک برنامه زایمان مناسب را برای شما طراحی کنند که فشار بر کمر را به حداقل برساند.

مراقبت‌های بعد از زایمان

مراقبت‌های بعد از زایمان برای بهبود دیسک کمر و جلوگیری از عوارض بعدی بسیار مهم است. نکات زیر را رعایت کنید:

  • استراحت کافی: به بدن خود برای بهبود زمان بدهید.
  • شیردهی با وضعیت صحیح: شیردهی با وضعیت بدنی نامناسب می‌تواند فشار بیشتری به کمر وارد کند. از یک بالش شیردهی برای حمایت از کمر و گردن خود استفاده کنید.
  • تقویت عضلات کف لگن: تمرینات کف لگن می‌تواند به تقویت عضلات مرکزی و بهبود ثبات کمر کمک کند.
  • حمل کردن نوزاد: هنگام بلند کردن و حمل نوزاد، از زانوهای خود خم شوید و کمر خود را صاف نگه دارید.
  • ادامه فیزیوتراپی: در صورت نیاز، جلسات فیزیوتراپی را بعد از زایمان نیز ادامه دهید.

 

نتیجه‌گیری

دیسک کمر در دوران بارداری می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. با تشخیص زودهنگام، درمان مناسب و رعایت نکات پیشگیری، می‌توان علائم این عارضه را کنترل کرد و از عوارض احتمالی آن بر زایمان طبیعی جلوگیری نمود. به یاد داشته باشید که برای تعیین بهترین روش درمانی و زایمان، حتماً با پزشک متخصص خود مشورت کنید.