همه چیز درباره تعویض مفصل زانو

زانو ضربدری (زانوی ایکس) چیست؟

در این راهنمای جامع، گزینه‌های تشخیص و درمان یک بیماری شایع اندام تحتانی به نام زانوی ضربدری را بررسی خواهیم کرد.

زانوی ضربدری که به آن زانوهای ایکس نیز گفته می شود، وضعیتی است که در آن زانوها به سمت داخل زاویه دارند و هنگامی که پاها صاف می شوند، یکدیگر را لمس می کنند. این یک نگرانی رایج در میان والدین است، اما در بیشتر موارد، کودکان با افزایش سن، به طور طبیعی از این وضعیت پیشی می گیرند. با این حال، برای موارد شدید یا مواردی که با گذشت زمان بهبود نمی یابند، ممکن است مداخله پزشکی ضروری باشد و در موارد بسیار شدید ممکن است نیاز به جراحی تعویض مفصل زانو باشد.

👈همچنین بخوانید؛

- زانوی پرانتزی چیست؟

- آرتریت مفصل زانو چیست؟

آیا مفصل مصنوعی زانو می‌تواند مانند مفصل طبیعی عمل کند؟

زانوی ضربدری، عارضه‌ای است که در آن زانوها به سمت داخل خم می‌شوند و در هنگام ایستادن، مچ پاها از هم فاصله می‌گیرند. این عارضه که به نام ژنووالگوس نیز شناخته می‌شود، در کودکان و بزرگسالان به دلایل مختلفی بروز می‌کند و می‌تواند مشکلات متعددی را به همراه داشته باشد.

دلایل زانوی ضربدری

دلایل بروز عارضه زانو ضربدری یا ایکس در کودکان و بزرگسالان همان دلایل بروز عارضه زانوی پرانتزی است که با هم مرور کردیم. عارضه دلایلی کاملاً مشابه و یکسان دارند.

 

در کودکان:

  • رشد طبیعی
  • راشیتیسم
  • بیماری‌های ژنتیکی
  • عوامل محیطی

در بزرگسالان:

  • آرتروز
  • ضربه یا آسیب
  • مشکلات تراز استخوانی
  • چاقی

تشخیص زانوی ضربدری

تشخیص زانوی ضربدری با معاینه کامل توسط یک متخصص مراقبت های بهداشتی آغاز می شود. پزشک موقعیت پاها، زانوها و مچ پاها را برای تعیین شدت بیماری ارزیابی می کند. آنها همچنین ممکن است فاصله بین استخوان های مچ پا را اندازه گیری کنند، زیرا فاصله بیشتر اغلب با موارد شدیدتر همراه است.

برای تشخیص زانوی ضربدری در کودکان زیر ۷ سال، پزشکان فاکتورهای مختلفی از جمله وزن، شاخص توده بدنی (BMI)، قد، طول پا و الگوی راه رفتن را در نظر می گیرند. آنها همچنین موقعیت زانوها را در حالی که کودک دراز می کند و پاهای خود را می چرخاند، مشاهده می کنند. در بیشتر موارد، اشعه ایکس برای کودکان در محدوده سنی طبیعی ایکس زانو ضروری نیست، به خصوص اگر در راه رفتن یا فعالیت بدنی مشکلی نداشته باشند.

با این حال، برای کودکان بزرگتر از ۷ سال یا کسانی که دارای عدم تقارن پا هستند، ممکن است عکس‌برداری با اشعه ایکس برای شناسایی هر گونه بیماری زمینه‌ای که می‌تواند در ایجاد زانوی ضربدری نقش داشته باشد، انجام شود. شایان ذکر است که معمولاً از اشعه ایکس در کودکان خردسال برای به حداقل رساندن قرار گرفتن در معرض پرتوهای غیر ضروری اجتناب می شود.

برای دریافت اطلاعات بیشتر و مشاوره تعویض مفصل زانو با ما مشاورین یارطب تماس بگیرید.

چشم انداز بلند مدت برای کودکان با زانوی ضربدری

اکثریت قریب به اتفاق کودکان بدون هیچ درمانی بهبود طبیعی را تجربه می کنند. حتی برای کودکانی که برای اشکال شدید این بیماری نیاز به جراحی دارند، چشم انداز عالی است. روش‌های جراحی و غیرجراحی برای ایکس Knee ایمن در نظر گرفته می‌شوند و استخوان‌های کودکان نسبت به بزرگسالان سریع‌تر و مطمئن‌تر بهبود می‌یابند.

با این حال، توجه به این نکته مهم است که برخی از کودکان با زانوی ضربدری یا زانو ایکس شدید و درمان نشده ناشی از یک بیماری زمینه‌ای ممکن است در طول زمان دچار عوارض شوند. این عوارض می تواند شامل درد زانو، پارگی منیسک، دررفتگی کشکک یا آسیب غضروف (آرتریت) باشد. بنابراین، تشخیص به موقع و مدیریت مناسب برای جلوگیری از مشکلات طولانی مدت بسیار مهم است.

زانوی ضربدری یا زانوی ایکس در بزرگسالان

زانوی ضربدری یا زانوی ایکس در کودکان معمولاً به دلیل رشد طبیعی استخوان ها و عضلات ایجاد می شود. در این حالت، زانوها به دلیل رشد سریع استخوان ران نسبت به استخوان ساق پا، به سمت داخل خم می شوند. این عارضه معمولاً تا سن 7 یا 8 سالگی خود به خود اصلاح می شود.

با این حال، در برخی موارد، زانوی ایکس در بزرگسالان نیز دیده می شود. این عارضه می تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود، از جمله:

  • رشد نامناسب استخوان ها و عضلات در دوران کودکی
  • آسیب دیدگی مفصل زانو
  • بیماری های زمینه ای مانند آرتروز، پوکی استخوان، و بیماری های غدد درون ریز

در بزرگسالان، زانوی ایکس می تواند باعث درد، تورم، و محدودیت حرکت شود. در برخی موارد، ممکن است نیاز به جراحی برای اصلاح این عارضه باشد.

علائم زانوی ایکس

  • درد در ناحیه زانو
  • تورم در ناحیه زانو
  • احساس ناپایداری در ناحیه زانو
  • محدودیت حرکت در ناحیه زانو
  • فاصله غیرطبیعی بین مچ پاها در هنگام ایستادن
  • خم شدن زانوها به سمت داخل
  • قوزک پا به سمت خارج متمایل می‌شود.
  • درد در زانوها، لگن و مچ پا
  • مشکل در راه رفتن و دویدن
زانوی ایکس

گزینه های درمانی برای زانوی ضربدری

در اکثر موارد، کودکان مبتلا به زانوی ضربدری نیازی به درمان پزشکی ندارند، زیرا این وضعیت با رشد خود به خود اصلاح می شود. مشاهده از نزدیک رایج ترین رویکرد برای کودکان بین ۲ تا ۵ سال است. تحقیقات نشان می دهد که تا ۹۹ درصد از کودکان مبتلا به ایکس زانو به طور طبیعی تا سن ۷ سالگی از این بیماری بیشتر می شوند. مهم است که توجه داشته باشید که کودکان مبتلا به زانو ضربدری می توانند به فعالیت های بدنی بپردازید، کفش های معمولی بپوشید و نیازی به بریس یا تمرینات خاصی ندارید.

گزینه های غیر جراحی برای زانوی ضربدری

برای کودکان با زانوی ضربدری شدید و حل نشده، اولین قدم این است که مشخص شود آیا یک بیماری زمینه‌ای باعث ایجاد این عارضه شده است یا خیر. اگر یک بیماری زمینه ای شناسایی شود، درمان بر رسیدگی به آن وضعیت خاص متمرکز خواهد شد. به عنوان مثال، موارد ایکس زانو مرتبط با راشیتیسم را می توان اغلب از طریق مکمل ویتامین D و کلسیم کنترل کرد.

 از روش‌های درمانی زانوی ضربدری می‌توان به کاهش وزن، فیزیوتراپی، استفاده از ارتوز، تزریق و جراحی اشاره کرد.

گزینه های جراحی برای زانوی ضربدری

در موارد نادری که رشد طبیعی زانوی ضربدری را اصلاح نمی کند، ممکن است مداخله جراحی در نظر گرفته شود. دو گزینه جراحی که معمولا مورد استفاده قرار می گیرند، جراحی رشد هدایت شده و جراحی استئوتومی هستند.

جراحی رشد هدایت شده

جراحی رشد هدایت شده روشی است که شامل کند کردن رشد در سمت خم شده استخوان است تا به طرف دیگر اجازه دهد تا به عقب برسد و در نتیجه پاها صاف شوند. در طول جراحی، دستگاه‌های فلزی کوچکی در قسمت داخلی صفحات رشد اطراف زانو کاشته می‌شوند. این به قسمت بیرونی اجازه می دهد تا به رشد خود ادامه دهد و به تدریج پاها را هم تراز کند.

جراحی رشد هدایت شده با کاهش سرعت رشد یک طرف استخوان، زانوی ضربدری را اصلاح می کند.

به طور معمول، جراحی رشد هدایت شده زمانی انجام می شود که کودکان به سن بلوغ نزدیک می شوند، در حدود سنین 11 سالگی برای دختران و 13 سالگی برای پسران. این یک روش سرپایی است و کودکان بلافاصله پس از جراحی می توانند وزن را روی پاهای خود تحمل کنند. آنها معمولاً می توانند در عرض چند هفته به فعالیت های عادی خود بازگردند.

جراحی استئوتومی

جراحی استئوتومی یکی دیگر از گزینه های جراحی برای اصلاح موارد شدیدتر زانوی ضربدری است که به خودی خود بهبود نمی یابند. هدف از این روش صاف کردن پاها با تغییر زاویه استخوان ها است. در طول جراحی، استخوان بریده شده و مجدداً در بالای یا زیر زانو قرار می گیرد.

جراحی استئوتومی شامل برش و تنظیم مجدد استخوان برای اصلاح زانوی ایکس است.

کودکانی که تحت عمل جراحی استئوتومی قرار می گیرند، معمولاً چند روز در بیمارستان می مانند. پس از بازگشت به خانه، ممکن است نیاز به محدود کردن فعالیت های تحمل وزن داشته باشند و ممکن است به استفاده از عصا یا واکر برای شش تا هشت هفته نیاز داشته باشند. فیزیوتراپی بخشی ضروری از روند بهبودی است که به بازیابی قدرت عضلانی کمک می کند. فعالیت کامل، از جمله ورزش، معمولاً حدود شش ماه پس از جراحی می تواند از سر گرفته شود.

جراحی تعویض مفصل زانو

در مواردی که زانوی ضربدری موجب آرتریت یا تغییر شکل مفصل به طور غیر قابل اصلاحی شده است، جراحی تعویض مفصل زانو به عنوان یک گزینه مطرح می شود. پزشک تعویض مفصل زانو شما در طول یک عمل جراحی یک مفصل مصنوعی را جایگزین مفصل آسیب دیده شما میکند.

 

زانوی ضربدری یا ایکس

حرکات اصلاحی مفید برای درمان زانوی ایکس

در اینجا چند حرکت اصلاحی فوق‌العاده برای درمان زانوی ایکس آورده شده است:

1. حرکت اسکات بادامک

اسکات بادامک یکی از بهترین حرکات برای تقویت عضلات چهارسر ران است. عضلات چهارسر ران، عضلات اصلی جلوی ران هستند که نقش مهمی در صاف نگه داشتن پاها دارند.

برای انجام حرکت اسکات بادامک، به این صورت عمل کنید:

  1. پاهای خود را به اندازه عرض شانه باز کنید.
  2. دست‌های خود را جلوی سینه یا روی شانه‌ها قرار دهید.
  3. یک بادامک یا توپ کوچک زیر پاهای خود قرار دهید.
  4. باسن خود را به سمت عقب ببرید و زانوهای خود را خم کنید تا پاهای شما زاویه 90 درجه ایجاد کنند.
  5. سپس، به آرامی به حالت اولیه برگردید.

این حرکت را 10 تا 15 بار تکرار کنید.

2. حرکت پلانک با چرخش پا

پلانک با چرخش پا یک حرکت عالی برای تقویت عضلات چهارسر ران و عضلات داخلی ران است.

برای انجام حرکت پلانک با چرخش پا، به این صورت عمل کنید:

  1. به حالت شنا روی شکم قرار بگیرید.
  2. آرنج‌های خود را زیر شانه‌های خود قرار دهید.
  3. بدن خود را در یک خط مستقیم از سر تا پا نگه دارید.
  4. یک پا را از زمین بلند کنید و به سمت داخل بچرخانید.
  5. سپس، آن را به حالت اولیه برگردانید.

این حرکت را 10 تا 15 بار برای هر پا تکرار کنید.

3. حرکت لانژ با چرخش پا

لانژ با چرخش پا یک حرکت عالی برای تقویت عضلات چهارسر ران، عضلات همسترینگ و عضلات داخلی ران است.

برای انجام حرکت لانژ با چرخش پا، به این صورت عمل کنید:

  1. پاهای خود را به اندازه عرض شانه باز کنید.
  2. یک قدم بزرگ به جلو بردارید و زانوی خود را تا زاویه 90 درجه خم کنید.
  3. پای عقب خود را صاف نگه دارید.
  4. یک پا را از زمین بلند کنید و به سمت داخل بچرخانید.
  5. سپس، آن را به حالت اولیه برگردانید.

این حرکت را 10 تا 15 بار برای هر پا تکرار کنید.

4. حرکت پلانک با باز و بسته کردن پا

پلانک با باز و بسته کردن پا یک حرکت عالی برای تقویت عضلات چهارسر ران و عضلات داخلی ران است.

برای انجام حرکت پلانک با باز و بسته کردن پا، به این صورت عمل کنید:

  1. به حالت شنا روی شکم قرار بگیرید.
  2. آرنج‌های خود را زیر شانه‌های خود قرار دهید.
  3. بدن خود را در یک خط مستقیم از سر تا پا نگه دارید.
  4. یک پا را از زمین بلند کنید و به سمت جلو باز کنید.
  5. سپس، آن را به حالت اولیه برگردانید و پای دیگر را باز کنید.

این حرکت را 10 تا 15 بار تکرار کنید.

5. حرکت کشش عضلات همسترینگ

کشش عضلات همسترینگ به بهبود انعطاف‌پذیری پاها کمک می‌کند و می‌تواند در درمان زانوی

نکات مثبت و منفی تعویض مفصل زانو

پیشگیری از زانوی ضربدری

در کودکان:

  • از پوشیدن بیش از حد پوشک برای نوزادان خودداری کنید.
  • از صندلی‌های مناسب برای کودکان استفاده کنید.
  • به کودکان خود آموزش دهید که صاف بنشینند.
  • از تشک‌های سفت برای کودکان استفاده کنید.

 

در بزرگسالان:

  • وزن خود را در حد سالم نگه دارید.
  • ورزش‌های منظم انجام دهید.
  • از کفش‌های مناسب استفاده کنید.
  • از انجام فعالیت‌هایی که فشار زیادی را به زانوها وارد می‌کنند، خودداری کنید.

نتیجه

زانوی ایکس یا زانوی ضربدری، یک بیماری شایع در کودکان است که اغلب با بزرگ‌تر شدن، خود را به‌طور طبیعی اصلاح می‌کند. در حالی که اکثر موارد نیازی به مداخله پزشکی ندارند، زانوی ضربدری شدید یا حل نشده ممکن است نیاز به اعمال جراحی مانند جراحی رشد هدایت شده یا جراحی استئوتومی داشته باشد. چشم انداز بلندمدت برای کودکان مبتلا به زانوی ضربدری به طور کلی مثبت است و اکثریت قریب به اتفاق بدون درمان بهبود را تجربه می کنند. با این حال، تشخیص و مدیریت سریع این بیماری برای جلوگیری از عوارض احتمالی مهم است. اگر در مورد زانوهای فرزندتان نگرانی دارید، مشاوره با متخصصین یازطب می تواند راهنمایی و پشتیبانی لازم را ارائه دهد.

سوالات متداول

خیر. در برخی موارد، زانوی ایکس در بزرگسالان نیز دیده می شود.

این دو باهم بسیار متفاوت هستند. زانوی ضربدری یا زانوی ایکس زانو ها از حال طبیعی به هم نزدیک تر هستند و پاها به شکل X هستند. اما در زانوی پرانتزی زانو ها از حالت طبیعی از هم دورتر هستند و پاها به شکل () میباشند.

دیگر مقالات کاربردی