استئوکندریت دیسکان چیست

استئوکندریت دیسکان: عمیق‌تر شدن در غضروف جدا شده

استئوکندریت دیسکان (استئوکندریت دیسکان) وضعیتی است که در آن بخشی از غضروف و استخوان زیر آن از سطح مفصل جدا می‌شود. این بیماری بیشتر در افراد جوان، به خصوص بین سنین 15 تا 25 سالگی دیده می‌شود و مفصل زانو را بیشتر از سایر مفاصل درگیر می‌کند.

علل، عوامل خطر و پاتوژنز

علت دقیق استئوکندریت دیسکان ناشناخته است، اما تعدادی از تئوری‌ها برای توضیح ایجاد آن وجود دارد:

• آسیب: آسیب‌های مکرر یا شدید به مفصل، مانند ضربه مستقیم، پیچ خوردگی یا زمین خوردن، می‌تواند به غضروف و استخوان زیر آن آسیب برساند و منجر به جدا شدن آنها شود.
• اختلالات خونی: برخی از اختلالات خونی، مانند بیماری لگد-کالوه-پرثس، می‌توانند جریان خون به مفصل را کاهش دهند و به غضروف آسیب برسانند.
• عوامل ژنتیکی: سابقه خانوادگی استئوکندریت دیسکان می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد. برخی از مطالعات نشان داده‌اند که جهش‌های ژنی خاصی ممکن است در ایجاد استئوکندریت دیسکان نقش داشته باشند.
• فاکتورهای رشدی: تحقیقات نشان داده‌اند که عوامل رشدی، مانند فاکتور رشد استخوان (BMP) و فاکتور تحریک کننده تشکیل کلونی گرانولوسیت-ماکروفاژ (GM-CSF)، ممکن است در رشد و تمایز غضروف نقش داشته باشند و اختلال در عملکرد آنها می‌تواند منجر به استئوکندریت دیسکان شود.
• نقش بیومکانیک: برخی از متخصصان معتقدند که بیومکانیک غیرطبیعی مفصل، مانند ناهنجاری‌های تراز یا عدم تعادل عضلانی، می‌تواند فشار را بر غضروف افزایش دهد و منجر به استئوکندریت دیسکان شود.

علائم و نشانه‌ها

علائم استئوکندریت دیسکان می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

• درد: درد معمولاً در مفصل آسیب‌دیده احساس می‌شود و ممکن است با فعالیت بدتر شود. این درد می‌تواند تیز، مبهم یا سوزان باشد و در هنگام استراحت نیز وجود داشته باشد.
• تورم: مفصل آسیب‌دیده ممکن است متورم و سفت شود، به خصوص بعد از فعالیت.
• خشکی مفصل: دامنه حرکتی مفصل ممکن است محدود شود، به خصوص در هنگام خم شدن، صاف کردن یا چرخاندن مفصل.
• قفل شدن مفصل: در برخی موارد، قطعه غضروف جدا شده ممکن است در مفصل گیر کند و باعث قفل شدن یا گیر کردن آن شود، که معمولاً با درد ناگهانی و شدید همراه است.
• صدای کلیک یا تق تق: ممکن است در حین حرکت مفصل، صدای کلیک یا تق تق شنیده شود، که ناشی از ساییدگی قطعه غضروف جدا شده به غضروف مفصل است.

تشخیص

پزشک برای تشخیص استئوکندریت دیسکان از شرح حال بیمار، معاینه فیزیکی و آزمایشات تصویربرداری استفاده می‌کند.

• شرح حال: پزشک در مورد علائم، فعالیت‌ها و سابقه پزشکی بیمار سوالاتی می‌پرسد.
• معاینه فیزیکی: پزشک مفصل آسیب‌دیده را از نظر درد، تورم، خشکی و محدودیت دامنه حرکتی بررسی می‌کند.
• آزمایشات تصویربرداری:
  • اشعه ایکس: می‌تواند برای بررسی تغییرات استخوانی، مانند ناهنجاری‌ها یا فرسایش، و همچنین برای تعیین محل و اندازه قطعه غضروف جدا شده استفاده شود.
  • MRI: تصاویر دقیق‌تری از غضروف، استخوان و سایر بافت‌های نرم مفصل را ارائه می‌دهد و می‌تواند برای تشخیص استئوکندریت دیسکان در مراحل اولیه که در اشعه ایکس قابل مشاهده نیست، مفید باشد.
  • اسکن CT: تصاویر مقطعی از مفصل را ارائه می‌دهد و می‌تواند برای ارزیابی بهتر استخوان و برای برنامه‌ریزی جراحی در صورت نیاز استفاده شود.
  • آرتروسکوپی: در این روش، یک دوربین کوچک و نازک به داخل مفصل وارد می‌شود تا غضروف و سایر بافت‌های مفصلی را به طور مستقیم مشاهده کند. این روش می‌تواند برای تأیید تشخیص استئوکندریت دیسکان و برداشتن قطعه غضروف جدا شده استفاده شود.

درمان

درمان استئوکندریت دیسکان به شدت بیماری و علائم بیمار بستگی دارد.

درمان‌های غیر جراحی:

• استراحت: اولین قدم در درمان استئوکندریت دیسکان استراحت دادن به مفصل آسیب‌دیده برای کاهش التهاب و جلوگیری از آسیب بیشتر است. پزشک ممکن است توصیه کند که فعالیت‌هایی که باعث درد می‌شوند را برای چند هفته یا چند ماه محدود کنید. در برخی موارد، ممکن است استفاده از عصا یا بریس برای کاهش فشار روی مفصل مورد نیاز باشد.

• یخ درمانی: استفاده از کمپرس یخ روی مفصل آسیب‌دیده به مدت 15 تا 20 دقیقه، چندین بار در روز، می‌تواند به کاهش درد و التهاب کمک کند.
• داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs): داروهایی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن می‌توانند به کاهش درد و التهاب کمک کنند.
• فیزیوتراپی: فیزیوتراپی نقش مهمی در درمان استئوکندریت دیسکان دارد. تمرینات فیزیوتراپی می‌توانند به موارد زیر کمک کنند:

• • کاهش درد و التهاب
  • بهبود دامنه حرکتی مفصل
  • تقویت عضلات اطراف مفصل برای حمایت و ثبات
  • بهبود تعادل و هماهنگی
  • آموزش نحوه انجام فعالیت‌های روزمره با ایجاد کمترین فشار روی مفصل

درمان جراحی:

اگر درمان‌های غیر جراحی پس از چند ماه کمک‌کننده نباشند، یا در موارد شدیدتر استئوکندریت دیسکان، ممکن است جراحی لازم باشد. نوع جراحی بستگی به محل، اندازه و شدت آسیب به غضروف و استخوان دارد.

• آرتروسکوپی: در این روش جراحی کم تهاجمی، جراح از طریق یک برش کوچک، یک دوربین نازک و ابزارهای جراحی کوچک را وارد مفصل می‌کند. سپس می‌تواند برای موارد زیر اقدام کند:
  • برداشتن قطعه غضروف جدا شده
  • صاف کردن لبه‌های ناهموار استخوان
  • تحریک رشد استخوان و غضروف جدید با ایجاد سوراخ‌های کوچک در استخوان زیرین (verfahren nach Pridie)

• عمل جراحی باز: در موارد شدیدتر استئوکندریت دیسکان، ممکن است به جراحی باز نیاز باشد. در این روش، جراح برشی بزرگ‌تر در مفصل ایجاد می‌کند تا دسترسی بهتری به ناحیه آسیب دیده داشته باشد. جراحی باز ممکن است برای موارد زیر انجام شود:

• • ترمیم قطعه غضروف جدا شده و اتصال مجدد آن به استخوان زیرین (تثبیت داخلی)
  • پیوند استخوان و غضروف از ناحیه دیگری از بدن (پیوند استخوانی) یا از بانک اهدا (پیوند آلوگرافت)
  • تغيير شکل استخوان (استئوتومی) برای اصلاح ناهنجاری‌های تراز که ممکن است به استئوکندریت دیسکان کمک کرده باشند.
• در مواردی که مفصل زانو به طور کامل آسیب دیده و قابل ترمیم نباشد ممکن است پزشک جراحی تعویض مفصل زانو را پیشنهاد دهد.

توانبخشی

پس از جراحی، فیزیوتراپی برای بهبودی کامل و بازگشت به فعالیت‌های روزمره ضروری است. برنامه توانبخشی به نوع جراحی انجام شده بستگی دارد، اما به طور کلی شامل موارد زیر می‌شود:

• تمرینات برای کاهش درد و التهاب
• تمرینات برای بهبود دامنه حرکتی مفصل
• تمرینات تقویتی برای عضلات اطراف مفصل
• تمرینات تعادلی و هماهنگی
• تمرینات اختصاصی برای بازگشت به فعالیت‌های ورزشی یا روزمره

عوارض احتمالی

عوارض احتمالی استئوکندریت دیسکان عبارتند از:

• آرتروز: اگر قطعه غضروف جدا شده به درستی درمان نشود، مفصل در معرض ساییدگی قرار می‌گیرد و می‌تواند منجر به آرتروز زودرس شود.
• لقی مفصل: در برخی موارد، ممکن است ناپایداری یا لقی مفصل ایجاد شود.
• عفونت: هر جراحی خطر عفونت را به همراه دارد.

پیش آگهی

پیش آگهی استئوکندریت دیسکان به شدت بیماری، سن بیمار و درمان انجام شده بستگی دارد. در اکثر موارد، با تشخیص زودهنگام و درمان مناسب، می‌توان از عوارض جدی جلوگیری کرد و فرد می‌تواند به طور کامل بهبود یابد و به فعالیت‌های عادی خود بازگردد.

با این حال، برخی از موارد استئوکندریت دیسکان ممکن است نیاز به جراحی داشته باشند و احتمال عود بیماری وجود دارد.

چنانچه در این باره سوال یا ابهامی دارید میتوانید با متخصصین یارطب تماس بگیرید و از مشاوره رایگان بهره مند شوید.